Vụ luật sư bị tước thẻ Võ An Đôn kiện bộ trưởng 'khó thành công'
Nguồn hình ảnh, Fb Don An Vo
Một luật sư kỳ cựu nói với BBC rằng vụ khởi kiện bộ trưởng tư pháp của của Luật sư Võ An Đôn nếu tòa thụ lý thì "bản án sẽ tuyên cũng sẽ tiếp tục bác yêu cầu."
Hôm 4/12, Luật sư Võ An Đôn thông báo ông đã nộp đơn khởi kiện ông Lê Thành Long, Bộ trưởng Tư pháp, yêu cầu Tòa án tỉnh Phú Yên hủy bỏ quyết định giải quyết khiếu nại và trả lại quyền hành nghề luật sư cho ông.
Quyết định này được đưa ra sau khi Bộ Tư pháp bác toàn bộ nội dung khiếu nại của ông Võ An Đôn về việc bị xóa tên khỏi đoàn luật sư tỉnh này, theo báo Pháp Luật TP Hồ Chí Minh.
Sau đó, có tin giới luật sư Việt Nam kêu gọi 100 đồng nghiệp tình nguyện bảo vệ cho ông Đôn trong trường hợp vụ việc được đưa ra tòa.
'Xem xét cẩn trọng'
Hôm 19/12, Luật sư Nguyễn Khả Thành, trưởng văn phòng cùng tên và là đồng hương của ông Đôn, nói với BBC:
"Theo như tôi biết, Liên đoàn Luật sư Việt Nam có cùng nhận định với Đoàn Luật sư tỉnh Phú Yên, cho rằng hành vi trả lời báo đài nước ngoài của Luật sư Đôn đã ảnh hưởng đặc biệt xấu đối với uy tín nghề luật sư Việt Nam. Bộ Tư pháp đã không chấp nhận khiếu nại của ông Đôn và giữ nguyên hình thức kỷ luật "Xóa tên khỏi danh sách Đoàn Luật sư tỉnh Phú Yên."
"Và bây giờ ông Đôn khởi kiện Bộ Tư pháp. Đây có lẽ là vụ án luật sư khởi kiện Bộ Tư pháp đầu tiên của Việt Nam. Vụ này có thụ lý hay không, tôi nghĩ tòa Phú Yên sẽ xem xét cẩn trọng. Và theo tôi nếu thụ lý bản án sẽ tuyên cũng sẽ tiếp tục bác yêu cầu của Luật sư Đôn."
"Vào thế kỷ XVII, Blaise Pascal, nhà toán học, vật lý, nhà phát minh, tác gia, và triết gia người Pháp có nói: "Bên đây dãy núi Pyrénées là chân lý thì bên kia lại gọi là sai lầm."
"Do vậy việc nhận định vụ này khác nhau tùy thuộc góc nhìn chủ quan của mỗi người."
Nguồn hình ảnh, Fb Don An Vo
"Còn về việc ông Đôn mưu sinh bằng nghề nông, tôi có mấy thiển ý sau: Trong xã hội Việt Nam trước đây, khi một trí thức vì lý do nào đó không tham gia một nghĩa vụ trực tiếp nào với xã hội, họ hay về quê ẩn dật, hưởng nhàn và làm nghề dạy học truyền thụ kiến thức của mình cho thế hệ sau để sinh sống."
"Nhưng bây giờ người muốn đi dạy học cũng cần một số điều kiện. thủ tục. Thôi thì cùng chăn bò, làm ruộng với vợ con có lẽ là một chọn lựa dễ dàng và không có người cạnh tranh..."
'Chưa có tiền lệ'
Trước đó, trả lời BBC, Luật sư Phạm Công Út, người bị kỷ luật, xóa tên hồi tháng 3/2018, nói:
"Cuối cùng, Luật sư Đôn vẫn phải trở thành "luật sư không cần thẻ" và vẫn dấn thân vào những gian nguy khi đứng ra bảo vệ cho những số phận nghiệt ngã với tư cách đại diện cho những phận đời ấy trước tòa."
"Tôi hỏi anh Đôn, bạn có thấy nao núng và tiếc nuối khi bị tước đi bao năm ăn học bằng các quyết định xóa tên trong Đoàn Luật sư, đồng thời thu hồi luôn chứng chỉ hành nghề luật sư không?
Anh Đôn vẫn mang vẻ tự tin một cách hồn nhiên cho rằng, nếu ai cũng nao núng sợ mất thẻ, thất nghiệp, thì giới luật sư ở Việt Nam sẽ thành những bầy cừu ngoan ngoãn trước những điều trái ngang trong xã hội thôi."
"Ba đứa con của anh Đôn còn thơ ấu, vợ tảo tần nuôi con chỉ với vai trò người nội trợ trong nhà, cha Đôn thì già lắm rồi, sống thoi thóp trong những năm tháng cuối đời nhờ vào sự chăm sóc của Đôn và đứa con dâu, chỉ có mỗi mình anh là người lo kế sinh nhai kiếm tiền nuôi cả gia đình năm miệng ăn một cách chật vật mà không dám rời bỏ gia đình, không thể rời bỏ làng quê để bước ra biển lớn là những phiên tòa ở xa xôi."
"Anh Đôn nói, người ta chỉ đạo thế nào đó để vụ án nào của tôi tham gia thì tôi phải chịu thất bại bằng những bản án phi lý, nhằm muốn cho tôi không còn cơ hội hoạt động nghề nghiệp của mình nữa. Họ đánh vào niềm tin của mọi người, rằng nhờ cậy tôi sẽ phải chuốc lấy thất bại.
Nhưng tôi không thể rời bỏ địa phương này, nơi có vợ con, có cha già còn đang cậy nhờ vào sự báo hiếu của con cái để tham gia những vụ án ở xa xôi nơi địa phương khác."
"Đối diện với vụ án hứa hẹn đình đám sắp tới khi Luật sư Đôn khởi kiện bộ trưởng Tư pháp, anh Đôn nói là tòa án đã nhận đơn khởi kiện từ lâu rồi nhưng chưa chịu thụ lý, có lẽ do Việt Nam trước giờ chưa có tiền lệ khi một công dân dám khởi kiện một ông bộ trưởng nào ra tòa cả."
"Trộm nghĩ, nếu biến một luật sư thành kẻ thất nghiệp và phải đối diện với cuộc sống khó khăn về kinh tế thì người ta đã thành công, nhưng thủ tiêu tinh thần hiệp sĩ của một luật sư như Võ An Đôn thì có lẽ người ta vẫn còn đang phải loay hoay chưa có lời giải."
Nguồn hình ảnh, FB DON AN VO
Hôm 13/12, trả lời BBC từ Phú Yên, Luật sư Võ An Đôn nói:
"Dựa vào thực tế của nghề luật ở Việt Nam, tôi tự biết khả năng mình thắng kiện trong vụ này không bao giờ xảy ra, vì tòa không thể nào bác quyết định của bộ trưởng."
"Từ trước đến nay đã có một số luật sư bị tước thẻ hành nghề nhưng chưa có ai đi kiện."
"Tôi muốn là người đầu tiên đi kiện bộ trưởng Tư pháp là để cho người dân biết bộ mặt thật của luật pháp Việt Nam."
"Bên cạnh đó, tôi muốn giới lãnh đạo Liên đoàn Luật sư và Bộ Tư pháp phải dè chừng khi treo thẻ một người mà không có căn cứ nếu không muốn bị kiện tiếp."
"Tôi cũng nghĩ đến khả năng mình bị tước thẻ mãi mãi nhưng sẽ vẫn chiến đấu cho vụ này."
Cuộc sống sau khi bị tước thẻ
Luật sư Võ An Đôn cũng nói với BBC: "Sau khi bị tước thẻ, tôi vẫn cố gắng tư vấn pháp luật cho người dân trong một số vụ án dân sự."
"Ngoài ra, tôi mưu sinh bằng việc làm nông, làm vườn, chăn nuôi để nuôi vợ và ba con từ 2 đến 7 tuổi."
"Nói chung là giống như bất kỳ người dân nông thôn nào khác ở Việt Nam."
"Người ta sống được thì mình sống được, dù trước khi có thu nhập ổn định thì mình đỡ hơn, còn nay thì phải tính toán mọi khoản chi tiêu trong nhà kỹ hơn."
Trả lời câu hỏi của BBC về việc luật sư ở Việt Nam có nên bày tỏ chính kiến, và nếu có thì phải chuẩn bị tâm lý thế nào và sẽ gặp những rủi ro gì về nghề nghiệp, ông Đôn đáp:
Nguồn hình ảnh, Fb Don An Vo
"Theo tôi là luật sư thì phải biết bày tỏ chính kiến của mình về các vấn đề của xã hội. Vì hơn ai hết, luật sư được xem là thành phần tri thức, khi thấy những hiện tượng tiêu cực, bất công, vi phạm pháp luật, trái đạo đức thì mình phải có nghĩa vụ lên tiếng, để mọi người biết đâu là đúng, đâu là sai."
"Luật pháp và chính trị được ví như hình với bóng, làm luật sư nghĩa là làm chính trị mà không dám bày tỏ chính kiến của mình, làm ngơ với các tiêu cực xã hội, chỉ biết kiếm tiền làm giàu cho bản thân, thì thật là hổ thẹn với lương tâm và với mọi người."
"Luật sư Việt Nam muốn bày tỏ chính kiến thì phải chuẩn bị tâm lý vững vàng, với những rủi ro thường gặp phải sau đây: bị an ninh thường xuyên theo dõi, bị tước thẻ luật sư, bị đi tù."
Hồi tháng 11/2017, báo Việt Nam dẫn lời đại diện Đoàn Luật sư tỉnh Phú Yên giải thích quyết định tước thẻ luật sư là vì ông Đôn "lợi dụng quyền tự do ngôn luận, có nhiều bài viết, phát ngôn, trả lời phỏng vấn báo chí nước ngoài mang tính bịa đặt, nói xấu luật sư, các cơ quan tố tụng, Đảng, Nhà nước Việt Nam nhằm mục đích kích động, tuyên truyền, xuyên tạc, không đúng sự thật, gây ảnh hưởng xấu đến uy tín của Đảng, Nhà nước, các cơ quan tiến hành tố tụng và luật sư Việt Nam".
Kiện cả tổng thống
Việc khiếu kiện đích danh bộ trưởng, thủ tướng, tổng thống là điều thường xảy ra ở các nước Phương Tây.
Gần đây nhất, đài CNN đã kiện Tổng thống Donald Trump và các quan chức Nhà Trắng xóa thẻ ra vào dự họp báo của phóng viên Jim Acosta vào tháng 11/2018.
Dù vụ việc chưa ngã ngũ trước toà, được biết ông Acosta đã được phục hồi thẻ vào Nhà Trắng.
Tại Anh, luật pháp cho phép quân nhân hoặc gia đình họ kiện đích danh bộ trưởng quốc phòng về các vụ tai nạn, tử vong trong thời gian phục vụ quân đội.
Hồi tháng 10/2018, các chỉ huy cảnh sát Anh tuyên bố họ chuẩn bị kiện chính phủ vì cắt giảm ngân sách "gây nguy hại" cho hoạt động của cảnh sát.
Còn ở Việt Nam, việc kiện lãnh đạo trong hệ thống chính trị hiện hành ít xảy ra.
Nổi tiếng hơn cả có vụ LS Cù Huy Hà Vũ hồi 2009 gửi đơn kiện Thủ tướng khi đó, ông Nguyễn Tấn Dũng "về việc ký quyết định cho phép Trung Quốc khai thác bauxit" ở vùng Tây Nguyên của Việt Nam.
Tuy nhiên, toà án ở Việt Nam đã không thụ lý và cũng không trả lại đơn kiện cho ông Cù Huy Hà Vũ.
Người đưa đơn kiện sau đó bị bắt, bỏ tù và trục xuất khỏi Việt Nam.
Một số nhà quan sát tin rằng chính quyền Việt Nam nói nhiều về nhà nước pháp quyền nhưng lại không đồng ý để tư pháp hoạt động độc lập.
Vai trò của các luật sư và thẩm phán cũng rất thấp so với các quan chức ngành khác trong hệ thống.
Xem thêm:
