Nazarbayev: Tổng bí thư Đảng làm tổng thống rồi về nghỉ
Nguồn hình ảnh, Anadolu Agency
Ông Nursultan Nazarbayev, tổng thống duy nhất của Kazakhstan từ ngày tách khỏi Liên Xô, tuyên bố từ bỏ quyền lực sau 30 năm.
Quyết định này 'không đơn giản', ông nói trên truyền hình Kazakhstan hôm 19/03/2019.
Cũng trên truyền hình, ông ký sắc lệnh hủy quyền tổng thống của mình từ ngày hôm sau 20/03.
Phần còn lại của nhiệm kỳ tổng thống Kazakhstan từ nay đến giữa 2020 sẽ được chủ tịch Thượng viện Kassym-Jomart Tokayev, người ông Nazarbayev tin tưởng, đảm trách.
Tuy ông Nazarbayev sẽ vẫn giữ chức chủ tịch hội đồng an ninh quốc gia nhưng thời đại 'ba thập niên' nắm quyền của ông chính thức khép lại.
Từ Bí thư thứ nhất của Đảng CS thành 'người cha dân tộc''
Sinh năm 1940, năm nay 'mới có' 78 tuổi, ông Nazarbayev đã không đi theo con đường làm lãnh đạo trọn đời như một số nhân vật cùng thế hệ Hậu Liên Xô.
Ông lên làm Bí thứ thứ nhất Đảng Cộng sản Kazakhstan khi nước này vẫn còn là cộng hòa thuộc Liên bang Xô Viết.
Sau khi Kazakhstan độc lập, ông thắng cử bốn lần và giữ chức tổng thống nước cộng hòa, trong các năm 1999, 2005, 2011 và 2015.
Trong tất cả các cuộc bầu cử đó ở quốc gia 18 triệu dân, ông chỉ phải đối chọi với các đối thủ hình thức mà không có thực lực.
Gần đây, ông được phong làm 'Elbasy' - người cha của dân tộc, danh hiệu sẽ đảm bảo cho ông không bị xét xử hay quy trách nhiệm gì kể cả sau khi đã rời chính trường.
Nguồn hình ảnh, AFP
Tin ông rút khỏi vị trí quyền lực một cách tự nguyện gây ngạc nhiên cho nhiều người Kazakhstan.
Với nước láng giềng lớn là Nga, đây cũng là "điều gây ngạc nhiên", theo Moscow Times.
Bà Valentina Matvienko, chủ tịch Thượng viện Liên bang Nga cũng bày tỏ sự ngạc nhiên và nói "đây là chuyện nghiêm trọng", dấu hiệu Kazakhstan không báo trước cho Nga về quyết định của ông Nazarbayev.
Hội các lãnh đạo 'cựu Liên Xô'
Giới quan sát nói một hiện tượng ở Nga, Belarus và các nước thuộc phần châu Á của Liên Xô cũ là có lãnh đạo 'trọn đời'.
Tại Nga, ông Vladimir Putin cầm quyền liên tục, giữ cả chức tổng thống và thủ tướng từ 1998, và không tỏ ra có ý định rút lui.
Ở Belarus, ông Alexander Lukashenko cầm quyền từ 1994, không lâu sau khi nước này tách khỏi Liên Xô.
Hồi 2016, trang The Diplomat có bài nói về 'Các tổng thống trọn đời' (Presidents for life) ở khu vực Trung Á thuộc Liên Xô cũ.
Nguồn hình ảnh, Mikhail Svetlov
Bài báo cho hay hồi tháng 1/2016, quốc hội Tajikistan sửa hiến pháp để tổng thống Emomali Rahmon có thể tái ứng cử không hạn chế.
Tuổi ra tranh cử chức tổng thống cũng được hạ xuống 30 để con trai ông Rahmon là Rustam Emomali có thể 'tiếp nối cha anh' nắm quyền.
Ở Uzbekistan, tổng thống Islam Karimov, 78 tuổi, cầm quyền từ 1989 và sẽ còn giữ chức lâu dài.
Xem thêm về Liên Xô cũ:
