Covax: Vaccine Covid được chia sẻ như thế nào?

A volunteer receives an injection from a medical worker during the country's first human clinical trial for a potential vaccine against the novel coronavirus, at the Baragwanath hospital in Soweto, South Africa, June 24, 2020.

Nguồn hình ảnh, Reuters

Các loại vaccine đang được sử dụng trên toàn thế giới để tìm cách ngăn chặn đại dịch virus corona.

Một nỗ lực quốc tế, tên là Chương trình Covax, được thành lập năm ngoái để đảm bảo các nước giàu và nghèo có thể tiếp cận với vaccine một cách công bằng, nhưng tình hình chung vẫn không đồng đều.

Đến nay, hơn 49 triệu liều vaccine đã được cung cấp qua chương trình Covax.

Tuy nhiên, trong năm tới, cần có thêm 35 tỷ - 45 tỷ đôla để đảm bảo hầu hết người lớn được tiêm chủng, theo Tổng giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus.

Covax được cùng điều động bởi WHO, Liên minh Vaccine Toàn cầu (Gavi) và Liên minh Đổi mới Sẵn sàng vì Dịch bệnh (Cepi), với Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc, Unicef, là đối tác triển khai chính.

Tại sao cần kế hoạch chia sẻ vaccine?

Virus corona đã phá hủy sinh kế và cướp đi sinh mạng của hơn ba triệu người trên thế giới.

Các chuyên gia y tế, gồm người đứng đầu WHO, nói rõ là cuộc chiến chống virus corona là cuộc chiến toàn cầu và thúc giục các nước giàu làm nhiều hơn nữa giúp các nước khác kiểm soát đại dịch.

Covax được thành lập nhằm tập hợp nỗ lực vaccine toàn cầu và phân phối công bằng theo cơ chế mà các nước giàu bù đắp chi phí vacccine cho những nước nghèo.

Ghana là quốc gia đầu tiên nhận vaccine Covax vào tháng Hai. Kể từ đó, hàng chục triệu liều vacine đã được giao đến sáu lục địa. Các chuyên gia hy vọng phân phối được hai tỷ liều vào cuối năm nay.

Tiến sĩ Tedros đã chỉ trích các nước giàu làm giảm sự hữu hiệu của chương trình Covax, cáo buộc họ "ngốn" nguồn cung cấp vaccine bằng cách đặt hàng lớn hơn nhiều lần nhu cầu thực tế của dân số nước họ.

Vào Tháng Tư, ông Tedros nói, tới thời điểm đó chỉ có 0,3% số vaccine đến tay người dân ở các nước có thu nhập thấp.

World Health Organization (WHO) Director-General Tedros Adhanom Ghebreyesus

Nguồn hình ảnh, Reuters

Chụp lại hình ảnh,

Tiến sĩ Tedros chỉ trích "sự mất cân bằng đáng kinh ngạc" trong việc phân phối vaccine

Covax hiện cần bổ sung khoảng 20 triệu liều vào cuối Tháng Sáu, để bù đắp sự thiếu hụt do khủng hoảng đang gia tăng ở Ấn Độ.

Thụy Điển là quốc gia mới nhất cam kết đóng góp một triệu liều AstraZeneca vào đầu Tháng Năm.

Covax dùng những loại vaccine nào?

WHO cho phép sử dụng khẩn cấp năm loại vaccine, đó là điều kiện tiên quyết để tham gia chương trình Covax.

Công ty mới nhất là nhà sản xuất Hoa Kỳ Moderna, đồng ý thỏa thuận với Covax 500 triệu liều ở "mức giá thấp nhất". Tuy nhiên, phần lớn số lượng này sẽ không có sẵn cho đến năm 2022.

Stages of coronavirus vaccine distribution: Stage 1: 3% of population - health and social care workers. Stage 2: 20% of population - over 65s and high risk. Stage 3: 20%+ - further priority groups

Đến nay, chỉ có vaccine của Pfizer và Oxford Astra-Zeneca được Covax phân phối.

Những nước nhận được là các quốc gia có thu nhập thấp gồm Algeria, Malawi và Uganda ở châu Phi, Iran và Iraq ở Trung Đông, và Barbados, El Salvador và Nicaragua ở châu Mỹ.

Mặc dù hầu hết những liều đầu tiên được chuyển đến các nước thu nhập thấp và trung bình, một số sẽ được gửi đến các nước giàu như Canada, nơi bào chữa quyết định thu hút nguồn cung của Covax từ sớm.

Tiêm vaccine là cách tích cực để chặn đứng coronavirus

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Tiêm vaccine là cách tích cực để chặn đứng coronavirus

Việc triển khai Covax gặp những vấn đề gì?

Một số người nói rằng Covax đã không vận hành đủ nhanh.

Các mục tiêu ban đầu đã không đạt được và các vấn đề giao hàng có thể trở nên trầm trọng hơn do tình hình Ấn Độ xấu đi.

Quan chức ở đó hạn chế xuất khẩu để bảo vệ dân, trong lúc số ca dương tính và tử vong tăng kỷ lục.

Chart showing which vaccines are being used the most: Oxford-AstraZeneca top, followed by Pfizer-BioNTech

Nhà máy của Viện Huyết thanh Ấn Độ là nhà cung cấp chính của vaccine Oxford-AstraZeneca cho Covax, kế hoạch này đối mặt với sự thiếu hụt hàng chục triệu liều, làm trầm trọng thêm lo ngại về việc bảo vệ người dân ở các quốc gia nghèo hơn.

Covax có thể giúp chấm dứt đại dịch?

Covax hy vọng giao đủ vaccine cho ít nhất 20% dân số 92 quốc gia nghèo ghi danh tham gia chương trình này.

Nhưng ngay cả khi đạt được mục tiêu đó, nó vẫn không đạt mức độ miễn dịch mà các chuyên gia cho là cần thiết để chấm dứt đại dịch.

WHO đề xuất rằng, để chấm dứt Covid-19 cần ít nhất 70% dân số toàn cầu có khả năng miễn dịch.

Một số nước, bao gồm Vương quốc Anh cho biết họ sẽ tặng phần dư thừa cho các quốc gia nghèo hơn, nhưng WHO kêu gọi các quốc gia làm nhiều hơn và sớm hơn.