Đại hội 13: Đâu là thách thức chờ đợi dàn lãnh đạo mới của ĐCSVN?

Đại hội 13 sẽ diễn ra cuộc chuyển giao quyền lực. Nhưng Việt Nam sẽ quay lại với mô hình 'tứ trụ' truyền thống hay vẫn duy trì 'hợp nhất' Tổng bí thư và Chủ tịch nước?

Nguồn hình ảnh, MANAN VATSYAYANA/Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Đại hội 13 sẽ diễn ra cuộc chuyển giao quyền lực. Nhưng Việt Nam sẽ quay lại với mô hình 'tứ trụ' truyền thống hay duy trì Tổng bí thư kiêm Chủ tịch nước?

Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng sản Việt Nam lần thứ 13 theo kế hoạch sẽ được nhóm vào đầu năm 2021 với nhiều trông đợi có thể diễn ra những thay đổi về nhân sự lãnh đạo và trên cơ sở đó là các chuyển động mới về lãnh đạo, điều hành đất nước.

Một số nhà quan sát thời sự và chính trị Việt Nam từ trong nước hôm 17/9/2020 chia sẻ với BBC News Tiếng Việt nhận định và bình luận của mình về đâu có thể là thách thức đáng kể nhất đón chờ dàn lãnh đạo cấp cao mới của đảng, nhà nước, chính phủ và quốc hội, bất luận ai sẽ được bầu chọn.

"Theo tôi sẽ có hai thách thức chính yếu. Một là về phát triển của đất nước và hai là về vấn nạn đe dọa của ngoại xâm, tôi thấy hiện chưa giải quyết được," nhà văn Nguyễn Nguyên Bình, cựu Trung tá quân đội nhân dân Việt Nam nói với.

"Hiện giờ tham ô, tham nhũng của quan chức phổ biến, kinh tế lớn của nhà nước, khu vực nhà nước vẫn thất thoát nhiều. Mặc dù người ta đã mang ra để cho 'vào lò', nhưng những người lên thay sẽ có cơ chế nào để không rơi vào, không đi theo con đường ấy, đó là một thách thức liên quan phát triển của đất nước và quản lý.

"Còn về nguy cơ của ngoại xâm, chưa thấy có ai nói một cách rõ ràng gì. Tình hình có một sự may mắn hiện nay là chính sách của Tổng thống Trump và nước Mỹ, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, ở biển Đông và khu vực Ấn - Thái dương, ngoài biển khơi, khá mạnh mẽ, quyết đoán khiến Trung Quốc, nước láng giềng luôn đe dọa, uy hiếp Việt Nam, đe dọa chủ quyền và các quyền thuộc về biển đảo của Việt Nam, phải dè chừng.

"Nếu không có các lực lượng của Mỹ và chính sách của chính quyền Trump như thế ở khu vực, thì không rõ Trung Quốc có thể đã có thể làm những việc bạo tay gì và chưa thấy ai trong lãnh đạo cao cấp nhất Việt Nam, trong dàn tam, tứ trụ phát biểu gì rõ ràng.

"Cứ cho rằng đó là bí mật cần giữ về ngoại giao hay về quốc phòng, quân sự đi nữa, thì cảm nhận của mọi người, người dân thấy rằng dường như là họ không làm gì, không nói gì cả, trong khi lãnh đạo nhiều nước khác họ sẵn sàng lên tiếng thẳng thắn, công khai và tỏ thái độ rất rõ ràng khi có ai đe dọa đất nước của họ."

Ông Nguyễn Xuân Phúc được cho là ứng cử viên sáng giá

Nguồn hình ảnh, NHAC NGUYEN/Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Ông Nguyễn Xuân Phúc được cho là ứng cử viên sáng giá

Phục hồi hậu Covid-19 và tiếp tục chống tham nhũng thế nào?

Tại một thảo luận trực tuyến hôm thứ Năm 17/9 của BBC News Tiếng Việt, khách mời tham dự cũng nêu quan điểm mà theo họ đâu là thách thức chính của dàn lãnh đạo cấp cao mới.

"Tôi nghĩ thách thức lớn nhất sẽ là phải vực dậy nền kinh tế của Việt Nam sau Covid-19, bởi vì chúng ta đều biết sau đại dịch này suy thoái vô cùng to lớn. Nhưng đảng CSVN không trực tiếp tham gia vào kinh tế, cho nên nhiệm vụ của đảng phải chọn ra được một bộ máy về chính quyền, làm sao để cho nền kinh tế vượt qua được khó khăn," Phó Giáo sư Nguyễn Hoàng Ánh, một giảng viên cấp cao và nhà nghiên cứu bậc Đại học từ Hà Nội nói.

"Đối với người dân thì 'miếng ăn lớn hơn trời', nếu kinh tế mà ổn thì mọi chuyện đều sẽ ổn, nhưng nếu kinh tế mà không ổn, bất ổn chính trị sẽ đến rất là nhanh.

"Bên cạnh thách thức đó, mà không biết là cái nào hơn cái nào, là tiếp tục cuộc chiến chống tham nhũng như thế nào? Bởi vì chính quyền của ông Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã đưa lên một cuộc chiến chống tham nhũng mà ít nhiều có vẻ cho thấy là thực tế muốn làm.

"Sắp tới, nếu như không còn sự lãnh đao của ông Nguyễn Phú Trọng, thì tiếp tục thực thi cuộc chiến đó như thế nào? Bởi vì dù thế nào đi nữa, một số hành động gọi là 'thực sự' trừng trị một số quan tham đã thuyết phục được một số người dân.

"Có thể thấy rằng trong khoảng thời gian suốt từ 1975 tới giờ đã 45 năm và người dân cảm thấy rất nản lòng là chưa có một vụ án tham nhũng nào thực tế được xét xử cho đến thời mấy năm vừa rồi, thì đó cũng là một điều gì đó làm cho người dân cảm thấy mát lòng, mát dạ hơn và nó cũng làm cho các quan chức ít, nhiều cũng phải sợ hãi hơn.

"Mặc dù chúng ta cũng biết cái đó là tắm từ vai tắm xuống, hoặc là chỉ là lựa chọn một số người, nhưng dù thế nào đi nữa, người ta cũng phải lo rằng dù chỉ là lựa chọn đi nữa thì 'lần tới' có là mình không? Do đó, nó cũng là một hồi chuông đánh động.

"Tôi cũng biết một số người trong chính quyền, họ cũng nói rằng hiện tại thực sự là Ban Kiểm tra Trung ương đảng đã hành động quyết liệt hơn trước rất nhiều, có những hành vi chấn chỉnh lại việc bầu cử hay đề cử người để nó thực lực hơn, chứ không phải chỉ là chuyện gọi điện cho nhau là có thể giải quyết được.

"Cho nên tôi nghĩ đó cũng là hai nhiệm vụ rất lớn cho đại hội 13 lần tới đây."

Hình chụp tư liệu

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Hình chụp tư liệu

Không thể chống tham nhũng theo cách cũ hiện nay?

Tiến sỹ Khoa học Nguyễn Quang A, nguyên Viện trưởng Viện phản biện chính sách độc lập (IDS - đã tự giải thể) về phần mình nói với hội luận:

"Tôi nghĩ một thách thức quan trọng nhất của đảng Cộng sản Việt Nam là đảng này phải thấy mình phục tùng nhân dân, chứ không phải là 'ngồi trên đầu' nhân dân, điều ấy tôi nghĩ là thách thức lớn nhất.

"Bởi vì như vậy chính đảng CSVN với những hành động của mình vừa rồi đã làm cho người dân mất sự tin tưởng. Tôi nói thí dụ như là vấn đề đất đai, vấn đề Thủ Thiêm, vấn đề Đồng Tâm, những vấn đề tham nhũng.

"Về vấn đề tham nhũng, tôi nghĩ không thể chống tham nhũng bằng kiểu như thế này hiện nay, muốn chống được tham nhũng, chưa cần nói tới dân chủ, nhưng chí ít cần phải có tư pháp độc lập. Tư pháp hiện nay răm rắp nghe theo đảng.

"Điều kiện thứ hai phải có ít nhất báo chí tự do một chút, tất cả báo chí hiện nay đều răm rắp nghe theo đảng.

"Do đó, cơ chế này có diệt một trăm hay một ngàn kẻ tham nhũng, thì nó sẽ vẫn sinh ra hai ngàn, ba ngàn kẻ tham nhũng khác.

"Cho nên tôi nghĩ là bảo rằng thành tích 'đốt lò' chống tham nhũng này có thể làm cho một số người nghĩ rằng như thế 'rất là tốt', tôi nghĩ rằng nó không giải quyết được vấn đề tham nhũng. Bởi vì bản thân cơ chế của đảng Cộng sản Việt Nam đẻ ra tham nhũng.

"Còn phát triển kinh tế chắc chắn là một thách thức lớn và liên quan phát triển kinh tế, tôi nghĩ ông Nguyễn Xuân Phúc, đương kim Thủ tướng Chính phủ, làm được và thực sự nếu ông Phúc lên làm Tổng Bí thư, thì có lẽ là hay hơn cho đất nước này.

"Nhưng tôi e rằng họ sẽ tìm rất nhiều cách để đối phó, 'cà khịa' lẫn nhau về chuyện này, chuyện kia để tranh giành quyền lực."

Việc lựa chọn nhân sự tại Đại hội 13 được cho là sẽ không phức tạp như trước Đại hội 12

Nguồn hình ảnh, Getty Images

Chụp lại hình ảnh,

Việc lựa chọn nhân sự tại Đại hội 13 được cho là sẽ không phức tạp như trước Đại hội 12

Phải nghĩ đến "niềm tin", có dám "đổi mới" tư duy, tư tưởng?

Bình luận về ý kiến của hai khách mời trên, ngay sau cuộc hội luận hôm 17/9, từ Hà Nội, kỹ sư Nguyễn Lân Thắng, một nhà hoạt động xã hội dân sự nói với BBC:

"Tôi có nghe những ý kiến bình luận của Phó Giáo sư Nguyễn Hoàng Ánh cũng như của Tiến sỹ Khoa học Nguyễn Quang A, tôi thấy đó cũng là những ý kiến khá hay và tôi cũng có sự chia sẻ đồng tình.

"Tôi chỉ muốn bình luận thêm là thách thức của đảng Cộng sản Việt Nam, dù ai sẽ ở trong dàn lãnh đạo mới cao cấp được xác định qua Đại hội 13, sẽ là đọc được và đáp ứng được đúng sự đòi hỏi của nhân dân.

"Những gì mà đảng và chính quyền đang làm để chống tham nhũng chẳng hạn, cách làm ra sao, với ai, cụ thể thế nào, mục đích là gì, đông cơ làm sao… tôi nghĩ nhân dân người ta thấy rõ cả về bản chất, không phải là người ta không biết gì đâu.

"Điều quan trọng là vấn đề niềm tin. Làm gì thì làm, nhưng khi mà quần chúng, nhân dân đã mất niềm tin, thì những thách thức của đảng, như các vị khách và các ý kiến đã nói, vốn đã lớn thì sẽ lại trở lên nghiêm trọng hơn nữa.

"Bản thân tôi nghĩ việc từ trước đến nay mà đảng cầm quyền đã độc tôn vị trí lãnh đạo đất nước của mình, thì chắc chắn cũng sẽ đến hồi phải tính lại và thay đổi, nếu không muốn một cái kết không như ý.

"Bởi vì theo quy luật của sự tiến bộ tới nay của văn minh nhân loại, của dân chủ, không ai, không đảng phái hay một thế lực quyền lực nào, nhất là nếu chưa thông qua các quá trình bầu cử, lập hiến dân chủ, nhân quyền, dân quyền và pháp quyền thực sự, có thể ngồi mãi trong một vị thế quyền lực lãnh đạo tối cao và cầm quyền như thế hay là muốn kéo dài vĩnh viễn như vậy được.

"Tóm lại theo tôi đó là thách thức về đổi mới tư duy và có dám thực thi tư tưởng, tư duy đổi mới về quyền lực về lãnh đạo, cầm quyền theo xu thế và tiêu chuẩn của văn minh nhân loại hiện nay mà cũng được nhân dân, quần chúng nhiều người kỳ vọng như vậy hay là không."